تصادفات می توانند باعث خسارت، جرح یا فوت شوند، لذا دعاوی تصادفات می تواند شامل دعاوی تصادفات منجر به خسارت، دعاوی تصادفات منجر به جرح و دعاوی تصادفات منجر به فوت باشد. در ادامه به بررسی دعاوی تصادفات منجر به خسارت، دعاوی تصادفات منجر به جرح و دعاوی تصادفات منجر به فوت می پردازیم و نقش وکیل دعاوی تصادفات را مورد بررسی قرار می دهیم.
بر اساس قانون، عوامل تصادفات شامل مواردی می باشد. قانون برای این عوامل مجازات در نظر گرفته است. عوامل تصادفات به شرح زیر می باشد:
قانون برای بررسی و کارشناسی تصادفات موجود در دعاوی تصادفات، فردی را به عنوان کارشناس دعاوی تصادفات انتخاب می کند. وظیفه ی کارشناس دعاوی تصادفات، بررسی صحنه ی تصادفات می باشد. همچنین کارشناس دعاوی تصادفات بایستی دارای ویژگی هایی باشد.
در ادامه به بررسی ویژگی های کارشناس دعاوی تصادفات می پردازیم:
کارشناس دعاوی تصادفات باید تمامی اقدامات، مشاهده ها و نتایج را مکتوب کرده و به دادگاه تقدیم نماید. در گزارش دعاوی تصادفات باید ۵ عامل مشخص شده باشد. ۵ عاملی که بایستی در گزارش دعاوی تصادفات ذکر گردد به شرح زیر می باشد:
در دعاوی تصادفات منجر به خسارت، طرفین دعاوی تصادفات اقدام به اخذ کروکی و تشخیص مقصر تصادفات می کنند. مامور صلاحیت دار پلیس، مقصر را در دعاوی تصادفات تشخیص می دهد. اگر مقصر دعاوی تصادفات وسیله نقلیه خویش را بیمه کرده باشد، طرفین دعاوی تصادفات به ادامه بیمه کننده مراجعه می کنند و بیمه پس از بررسی و کارشناسی دعاوی تصادفات، خسارت تصادفات را تا سقف تعهد بیمه به فرده زیان دیده پرداخت می کند. اگر خسارت دعاوی تصادفات، بیشتر از سقف تعهد بیمه باشد، مقصر دعاوی تصادفات باید خسارت وارد شده را به فرد زیان دیده پرداخت کند. در صورت عدم پرداخت خسارت تصادفات از جانب مقصر، فرد زیان دیده به مرجع قضایی مراجعه می کند و مقام قضایی در این خصوص تحقیق کرده و پس از انجام تشریفات قانونی و صدور دستور کارشناسی و اظهارنظر کارشناس در خصوص میزان خسارت تصادفات، اقدام به صدور رای می نماید. بعد از صدور اجراییه دعاوی تصادفات، محکوم علیه باید خسارت وارده تصادفات را به محکوم له پرداخت کند. در صورت عدم پرداخت خسارت، محکوم له می تواند اقدام به توقیف اموال محکوم علیه دعاوی تصادفات نماید. وکیل دعاوی تصادفات منجر به خسارت، به محکوم له (فرد زیان دیده)کمک شایانی برای تقدیم دادخواست دعاوی تصادفات و دریافت خسارات وارده می نماید. وکیل دعاوی تصادفات منجر به خسارت، روند شکایت از محکوم علیه (مقصر) را تسریع می بخشد.
در خصوص دعاوی تصادفات منجر به جرح می توان گفت که افسر راهنمایی رانندگی باید اقدام به تنظیم کروکی تصادفات و تنظیم گزارش تصادفات نماید. در صورت نیاز، اقدامات درمانی انجام می شود و خودروهای طرفین تصادفات توقیف می گردد و به پارکینگ انتقال می یابد. در دعاوی تصادفات منجر به جرح، طرفین دعاوی تصادفات یا یکی از طرفین دعاوی تصادفات به دادسرا مراجعه می کند و اقدام به تشکیل پرونده دعاوی تصادفات می نماید. وی باید نسبت به ارائه مدارک مورد نیاز و نامه پزشک قانون اقدام نماید تا در پرونده دعاوی تصادفات ضبط گردد. پرونده دعاوی تصادفات منجر به جرح به کارشناس ارجاع داده می شود؛ کارشناس به انجام تحقیقات محلی و استماع شهود می نماید و سپس، اقدام به اخذ نظر قطعی می کند. همچنین پس از اعلام نظر نهایی پزشک قانونی، پرونده دعاوی تصادفات تکمیل و به دادگاه ارسال می شود. دادگاه از طرفین دعاوی تصادفات دعوت می کند و جلسه ای برای صدور رای دعاوی تصادفات، برگزار می کند. حضور یک وکیل با تجربه در زمینه دعاوی تصادفات منجر به جرح، می تواند در دادگاه دعاوی تصادفات، به شخص مطالبه کننده کمک زیادی کند. پس از صدور رای دعاوی تصادفات، در صورت قطعی شدن رای، پرونده دعاوی تصادفات منجر به جرح جهت اجرای حکم به اجرای احکام مربوطه ارسال می گردد و واحد اجرای احکام نیز اقدامات لازم را تحت نظر قاضی اجرای احکام در خصوص ابلاغ به محکوم علیه و ارسال نامه به بیمه جهت پرداخت دیه و یا وصول دیه از محکوم علیه، انجام می دهد. در ادامه، با توجه به مواد قانون مجازات اسلامی به بررسی بعضی از قوانین دعاوی تصادفات منجر به جرح می پردازیم:
هرگاه بیاحتیاطی یا بیمبالاتی یا عدم رعایت نظامات دولتی یا عدم مهارت راننده باعث شود فردی دچار بیماری جسمی لاعلاج شود یا باعث از بین رفتن یکی از حواس یا از کار افتادن عضوی از اعضاء بدن که یکی از وظایف ضروری زندگی انسان را انجام میدهد یا باعث تغییر شکل دائمی عضو یا صورت شخص شود، مرتکب به حبس از دو ماه تا یک سال و به پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه مصدوم محکوم میشود.
هرگاه بیاحتیاطی یا بیمبالاتی یا عدم رعایت نظامات دولتی یا عدم مهارت راننده موجب صدمه بدنی شود که باعث نقصان یا ضعف دائم یکی از منافع یا یکی از اعضای بدن شود و یا باعث از بین رفتن قسمتی از عضو مصدوم گردد، بدون آن که عضو از کار بیافتد یا باعث وضع حمل زن قبل از موعد طبیعی شود، مرتکب به حبس از دو ماه تا شش ماه و پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه مصدوم محکوم خواهد شد.
هرگاه بیاحتیاطی یا بیمبالاتی یا عدم رعایت نظامات دولتی یا عدم مهارت راننده موجب صدمه بدنی شود مرتکب به حبس از یک تا پنج ماه و پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه مصدوم محکوم میشود.
مطابق قانون مجازات اسلامی، قتل انواعی دارد. بر اساس این قانون، انواع قتل شامل قتل عمد، قتل شبه عمد و قتل خطاي محض می باشد. قتلی که در دعاوی تصادفات به آن رسیدگی می شود، چون ناشي از تخلفات رانندگي مانند بي مبالاتي، عدم رعايت نظامات دولتي يا عدم مهارت راننده می باشد، قتلی شبه عمد می باشد زیرا حقوقدانان جرايمي که در آن ها فاعل مرتکب عدم رعایت مقررات می شود ولي قصد قتل را نداشته در شمار قتل شبه عمد آورده اند. بر اساس ماده ۷۱۴ قانون مجازات اسلامی، هرگاه بي احتياطي، بي مبالاتي، عدم رعايت نظامات دولتي يا عدم مهارت راننده منجر به قتل غيرعمدي شود مرتکب به شش ماه تا سه سال حبس و نيز به پرداخت ديه در صورت مطالبه از ناحيه اولياي دم محکوم مي شود. رسیدگی به دعاوی تصادفات منجر به فوت در صلاحیت دادگاه کیفری می باشد. دادگاه کیفری برای رسیدگی به دعاوی تصادفات منجر به فوت، اقدام به تحقیقات مورد نیاز و دریافت اظهار نظر پزشک قانونی در خصوص علت مرگ می نماید و کارشناس نیز نظر خود را در خصوص پرونده دعاوی تصادفات منجر به فوت، به دادگاه ابلاغ می کند؛ سپس دادگاه کیفری اقدام به صدور رای در خصوص دعاوی تصادفات منجر به فوت می نماید. حضور یک وکیل دعاوی تصادفات در زمینه دعاوی تصادفات منجر به فوت، به شخص مطالبه کننده کمک زیادی می کند. پس از صدور حکم قطعی پرونده دعاوی تصادفات، جهت اجرای حکم به واحد اجرای احکام ارسال می گردد.
در دعاوی تصادفات منجر به فوت، در صورت درخواست مطالبه دیه از ناحیه اولیای دم، مقصر باید نسبت به پرداخت دیه اقدام نماید. بر اساس ماده ۴۸۸ مهلت پرداخت دیه، مهلت پرداخت دیه در دعاوی تصادفات منجر به فوت ظرف مدت دو سال قمری می باشد.
مواردی وجود دارد که باعث تشدید مجازات فرد مقصر در دعاوی تصادفات می شود. در ادامه به موارد تشدید مجازات در دعاوی تصادفات می پردازیم:
اگر در تصادفات، شخصی دچار مجروحیت نشده باشد، فرار از صحنه تصادفات جرم محسوب نمی گردد. در صورت فرار مقصر در تصادفات غیر جرحی، مالک خودرو زیان دیده می تواند با برداشتن پلاک راننده مقصر، در مراجع قضایی اقدام به اقامه دعاوی تصادفات برای دریافت خسارات وارده نماید.
در قانون برای راننده های بی وجدانی که از محل حادثه متواری شده اند، مجازاتی در نظر گرفته شده است. همچنین در مقابل مجازات راننده ی بی وجدان در دعاوی تصادفات، برای رانندگان با وجدان که به نجات مصدوم یا کم کردن آسیب او کمک می کند، امتیازاتی وجود دارد. راننده می تواند در صورتی که تنها راه کمک به مصدوم تغییر محل وسیله نقلیه باشد، محل وسیله نقلیه در حادثه تصادفات را تغییر دهد. همچنین اگر راننده، مصدوم را به نقاطی برای معالجه و استراحت برساند یا ماموران مربوط را از واقعه آگاه سازد یا به هر نحوی موجبات معالجه و استراحت و تخفیف آلام مصدوم را فراهم کند، دادگاه مقررات تخفیف را درباره او رعایت خواهد کرد.
حضور یک وکیل با تجربه در زمینه دعاوی تصادفات تخلیه علاوه از بین بردن امکان اشتباه، سرعت روند پیگیری دعاوی تصادفات را نیز افزایش میدهد و کمک بسیاری به شخص مطالبه کننده میکند. وکلای متخصص دعاوی تصادفات در موسسه حقوقی بشارت عدالت گستر شفق آماده مشاوره و ارائه خدمات هستند.